Spis artykułów
Od organizatora i opiekuna Drużyny Orląt im. Stanisława Mierzwy przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Biskupicach Radłowskich
W 105. ROCZNICĘ NIEPODLEGŁEJ
W TARNOWIE I BISKUPICACH RADŁOWSKICH
Nocą 30 października 1918 r. z Pałacyku Strzeleckiego w Tarnowie wyruszyło 200 zakonspirowanych żołnierzy Polskiej Organizacji Wojskowej i harcerzy do walki o przejęcie władzy od zaborcy nad miastem. Wypełnili oni marzenia pięciu pokoleń Polaków i po 146 latach zniewolenia wyzwoliły miasto Tanów i powiat tarnowski. Przed świtem 31 X, dzięki doskonale zaplanowanej akcji, rozbroili Austriaków i opanowali siedziby żandarmerii, policji, budynki dworca kolejowego, poczty oraz banki. W zdobyciu koszar współdziałali ze spiskowcami organizacji ,,Wolność” z 20 ck tarnowskiego pułku piechoty. Od siedmiu lat wydarzenie to o niezwykłym znaczeniu dla Tarnowa i regionu obchodzone jest oficjalnie jako święto Miasta Tarnowa „Pierwsze Niepodległe - 30 października - Dzień Pamięci Zwycięskiego Zrywu Niepodległościowego”. Nie tylko Tarnów miał swoich wyzwoleńczych bohaterów strzelców z oddziału lotnego POW Mariana Stylińskiego, studentów z sekcji POW Karola Kawęckiego oraz harcerzy z Pogotowia Narodowego pod dowództwem Adama Ciołkosza. Bezpośrednim podłożem politycznym pierwszego powstańczego przewrotu wojskowo–cywilnego w Galicji było powstanie 28 października 1918 r. w Krakowie pierwszego, wyzwoleńczego rządu dla zaboru austriackiego, Polskiej Komisji Likwidacyjnej, na której czele stanął Wincenty Witos przywódca ludowy i wójt z Wierzchosławic. Jeszcze wcześniej, bo już 16 maja 1917 r. wspólnie z Włodzimierzem Tetmajerem złożyli oni rezolucję głosząca, że jedynym dążeniem narodu polskiego jest odzyskanie niepodległej, zjednoczonej Polski z dostępem do morza.
Warto przypomnieć w 100-lecie śmierci Włodzimierza Tetmajera jego wielką rolę w odzyskaniu niepodległości. Wybitny artysta, gospodarz z Wesela Stanisława Wyspiańskiego jako założyciel i dowódca Strzelca w Krakowie ,,złotym rogiem” wzywał szlachtę, chłopów, robotników, studentów, strzelców i legionistów do walki o wolną Polskę. Przyjacielowi komendanta Józefa Piłsudskiego i swojego prezesa z PSL ,,Piast” W. Witosa udało się, nie tak jak w dramacie narodowym, połączyć panów i lud wiejski dla narodowej sprawy. Kluczową rolę w współtworzeniu niepodległego państwa odegrał obok J. Piłsudskiego, włodarz z sąsiedniej gminy W.Witos a jego wystąpienie z 16 czerwca 1917 r. w Parlamencie Wiedeńskim było wówczas przełomowe dla niepodległości Polski. Według mnie, przynajmniej fragmenty tego przemówienia, powinny znajdować się we wszystkich podręcznikach do nauczania historii. Przywołajmy zatem chociaż fragmenty tej mowy: Lud polski cały zrozumiał, że tylko we własnym, wolnym państwie może żyć i może się rozwijać. Naród polski, który ma za sobą przeszło tysiącletnią, chwalebną przeszłość i kulturę, na którym przed półtora wiekiem dokonano zbrodni rozbioru, nigdy nie tylko nie wyrzekł się dążenia do spełnienia swoich ideałów, ale dowodził tego czynem. Dowodem są liczne powstania, które choć we krwi utopiono, nie zdołano zabić ducha narodu przez nie budzonego. Krew bohaterów zrodziła bujne owoce, a zwłaszcza uświadomienie narodowe szerokich mas ludności. I gdy dawniej rzucała się do walki o wolność tylko garstka szlachetnej młodzieży, to dziś jak długa i szeroka jest ziemia polska, jest jedna myśl, jedno pragnienie, wolnej niepodległej, szczęśliwej i zjednoczonej Ojczyzny. Dlatego wywodzący się spod Wierzchosławic por. Antoni Stawarz z zajętego dworca kolejowego w Płaszowie o godz. 21 30 X 1918 r. rozesłał depeszę, dającą sygnał do niepodległościowego zrywu w Krakowie i całej Galicji. Nazajutrz rankiem Tarnów i Ziemia Tarnowska z Radłowem, Wierzchosławicami była już wolna. W. Witos tymczasem udał się do Lwowa, który w walce o wolność krwawił walczącymi dziećmi i młodzieżą w obronie miasta a matki ocierały łzy nad 416 poległymi Orlętami Lwowskimi. W obliczu tego heroizmu 3 listopada 1918 r. Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie wydała odezwę podpisaną przez Witosa, Tertila, Daszyńskiego i Skarbka, wzywającą wszystkich do walki o Zjednoczoną Wolną Polskę! Czytamy w niej: Polska dziś może więcej niż kiedykolwiek potrzebuje ofiar i pracy swych synów, potrzebuje waszego współdziałania. Obowiązkiem każdego kochającego ojczystą ziemię Polaka jest dziś stanąć na straży i bronić do ostatniego tchu nie tylko przed wrogiem, ale strzec ładu i porządku kraju.
Drużyna Orląt im. Stanisława Mierzwy Szkoły Podstawowej w Biskupicach Radłowskich dostąpiła zaszczytu uczestniczenia 30 października 2023 roku w uroczystych obchodach Pierwsze Niepodległe w Tarnowie. Orlęta zaciągnęły wartę honorową przy Grobie Nieznanego Żołnierza, Tablicy Niepodległości i złożyły wiązankę kwiatów poległym za Ojczyznę.
 |
| Żołnierze Warty Honorowej przed Pomnikiem - Grobem Nieznanego Żołnierza w Tarnowie (fot. Tomasz Schenk, https://tarnow.net.pl/articles/s/i/437179) |
 |
 |
| Delegacja Drużyny Orląt im. Stanisława Mierzwy z opiekunem drużyny mł. insp. ZS Romanem Głowackim (fot. Tomasz Schenk, https://tarnow.net.pl/articles/s/i/437179) |
|
Drużyna Orląt im. S. Mierzwy pragnie, po raz kolejny, podziękować dowództwu Służby Więziennej w Tarnowie za dostarczenie transportu i umożliwienie udziału w uroczystościach tarnowskich.
W dniu 10 listopada 2023 r., w przeddzień obchodów Święta Niepodległości w Domu Kultury w Biskupicach Radłowskich, odbyła się akademia patriotyczna przygotowana przez uczniów szkoły pod kierunkiem nauczycieli: Agnieszki Pilch, Elżbiety Miś, Barbary Mączko i Elżbiety Rodak oraz miejscowego Koło Gospodyń Wiejskich. Po akademii długo rozlegały się pieśni patriotyczne w wykonaniu trzypokoleniowego chóru składającego się z uczniów, nauczycieli, rodziców i drogich seniorek z KGW, które dodatkowo ugościły wszystkich doskonałym ciastem.
 |
|
| Przemawia dyrektor Zespołu Szkolno - Przedszkolnego w Biskupicach Radłowskich mgr Krzysztof Kucharski (fot. https://www.facebook.com/photo/?fbid=841440684647688&set=pcb.841442661314157&locale=nb_NO) |
|
 |
|
| Przemawia opiekun Drużyny Orląt im. Stanisława Mierzwy mł. inspektor ZS mgr Roman Głowacki (fot. https://www.facebook.com/photo/?fbid=841440684647688&set=pcb.841442661314157&locale=nb_NO) |
|
 |
|
 |
|
| Najmłodsi uczestnicy patriotycznej akademii z okazji Święta Niepodległości (fot. https://www.facebook.com/photo/?fbid=841440684647688&set=pcb.841442661314157&locale=nb_NO) |
|
Uroczystość zgromadziła całą społeczność wiejską, co może świadczyć o wzorcowym pielęgnowaniu tradycji patriotycznych i obywatelskich oraz właściwej współpracy dyrektora szkoły Krzysztofa Kucharskiego ze środowiskiem.
 |
| Mieszkańcy Biskupic Radłowskich i zaproszeni goście uczestniczący w patriotycznej akademii z okazji Święta Niepodległości (fot. https://www.facebook.com/photo/?fbid=841440684647688&set=pcb.841442661314157&locale=nb_NO) |
Podczas uroczystości kolejnych czterech uczniów szkoły w Biskupicach Radłowskich wstąpiło w szeregi drużyny i złożyło Przysięgę Orlęcą.
 |
| Nowi członkowie Drużyny Orląt składają Przysięgę Orlęcą (fot. https://www.facebook.com/photo/?fbid=841440684647688&set=pcb.841442661314157&locale=nb_NO) |
Zapłonął tradycyjny ogień pamięci przy tablicy poświęconej strzelcowi, legioniście mjr. Józefowi Grudzień-Grudzińskiemu z Biskupic Radłowskich, bohaterowi walczącemu o niepodległość Ojczyzny.
|
Chórowi przewodzi mgr Roman Głowacki |
 |
 |
Aktyw Koła Gospodyń Wiejskich w Biskupicach Radłowskich z dyrektorem mgr. Krzysztofem Kucharskim (po lewej) i sołtysem Kazimierzem Sarneckim (pośrodku) (fot. Ryszard Miś) |
Roman Głowacki
Wierzchosławice, 30 listopada 2023 r.
Od redakcji
Relację o uroczystościach w Tarnowie i w Biskupicach Radłowskich otrzymaliśmy od nauczyciela historii mgr. Romana Głowackiego z opóźnieniem, w styczniu 2024 roku. Znacznie więcej informacji o wydarzeniach 30.10.2024 r. i 10.11.2023 r. można uzyskać m.in. z artykułu „Święto Tarnów Pierwsze Niepodległe. Uroczystości pod Pomnikiem Nieznanego Żołnierza” zamieszczonego na stronie internetowej https://tarnow.net.pl/articles/s/i/437179 oraz w szkolnym portalu – m.in. na stronie https://www.facebook.com/photo/?fbid=841440684647688&set=pcb.841442661314157&locale=nb_NO. (WM)